Wzór użytkowy to nowe rozwiązanie techniczne, które dotyczy kształtu lub budowy przedmiotu o trwałej postaci. W odróżnieniu od wynalazku, nie musi spełniać tzw. poziomu wynalazczego, co oznacza, że nie wymaga nieoczywistości dla specjalisty z danej dziedziny.
Ochronie podlega przedmiot techniczny, który spełnia jednocześnie następujące warunki:
- jest nowy – nie stanowi części dotychczasowego stanu techniki na świecie,
- ma charakter techniczny – oddziałuje fizycznie na materię,
- dotyczy kształtu, budowy lub zestawienia elementów,
- ma trwałą postać – jest fizycznie wyodrębniony z otoczenia.
Wzory użytkowe są często nazywane „małymi wynalazkami” i stanowią wartościową formę ochrony praktycznych, funkcjonalnych rozwiązań konstrukcyjnych.